<<Նվիրվում է բոլոր
մեծ
մարտիկներին` անցյալի, ներկայի
և
ապագայի….>>:
Վերլուծության
օբյեկտն
այս
անգամ
ռուս
նկարիչ
Վասիլի
Վերեշագինի «Պատերազմի
աստվածացում» կտավն
է: Սկզբից այն կոչվել է
«Լենկ-Թեմուրի հաղթանակը»:
Նկարի գաղափարը կապված է եղել Լենկ-Թեմուրի անվան հետ,
ով պատերազմից հետո թողել է մարդկային գլուխների յոթ հսկայական բուրգեր:
Սակայն,
չնայած այս հանգամանքի,
նկարը չի դասվում պատմական ժանրի ստեղծագործությունների շարքին:
Մեկ այլ վարկածի համաձայն`
Վերեշագինն այս նկարը ստեղծել է թուրքմենական զորքերի ղեկավար Կաուֆմանի մոտ ծառայելուց հետո,
երբ բռնակալը ստիպել է մարդկանց գլուխները տեղադրել գանգերից գոյացած բուրգերի վերևում:
Նկարչին այս իրադարձությունները ստիպում են տանջվել,
լցվել մարդասիրական գաղափարներով:
Վերեշագինը սկսում է ցավալ ոչ թե առանձին մարդկային ողբերգությունների,
այլ մարդկային զանգվածային ոչնչացման`
պատերազմների արգասիքի համար:
 |
| Վասիլի Վերեշագին. Պատերազմի աստվածացում |
«Պատերազմի
աստվածացում» կտավում
Վերեշագինը պատկերել է կործանիչ պատերազմ, ավելի
ճիշտ, ցանկացած
պատերազմի
էություն: Սա, ըստ
իս, նկարիչ-փիլիսոփայի
ստեղծագործություն
է, որն
առավել
ամբողջական
է
դառնում
կտավի
ենթավերնագրով` նվիրվում
է
բոլոր
մեծ
մարտիկներին` անցյալի, ներկայի
և
ապագայի….
Այս կտավը
Վերեշագինի
բողոքն
է
ընդդեմ
պատերազմների, բռնության
և
սպանության: Այն հարկ է վերլուծել ոչ թե ստացված գույների, կոմպոզիցիայի կամ տարրերի դասավորվածության, այլ զուտ սիմվոլիզմի տեսանկյունից: Ավերված քաղաքի և չորացած ծառերի ֆոնին պատկերված է բուրգ,
որը կազմվել է մարդկային գանգերից:
Արևելքի
նվաճողների արշավանքներին ծանոթ լինելով` Վերեշագինը գիտեր, որ նրանք հաճախ իրենց
զոհերի գլուխներից բուրգեր են կառուցում, սակայն նկարիչն այդքան <<դաժան
չգտնվեց>> իր արվեստը գնահատողների հանդեպ: Նա պատկերեց մարդկան ոչ թե
գլուխներ, այլ գանգեր: Մի պահ պատկերացրեք, թե ինչ կլիներ, եթե նկարում իրար վրա
դարսված լինեին արյունոտ գլուխներ: Միանշանակ, գանգերի դատարկ ակնախոռոչները ևս
սարսափ են տարածում, սակայն գլուխների դեպքում ամեն ինչ այլ կլիներ:
Շատ գիտնականներ փորձել են ապացուցել`
արդյո՞ք համապատասխնում է այս բուրգը իրական երկրաչափափական համաչափություններին,
արդյո՞ք բուրգի բոլոր կողմերն իրար հավասար են և անգամ,
թե քանի գանգից է կազմված բուրգը:
Դրանց թիվը տարածվում է
54-ից
987-ի սահմանում:
Սրանք,
իմ կարծիքով,
անհեթեթ ուսումնասիրություններ են,
և դժվար թե Վերեշագինը փորձեր ճշգրտությամբ պատկերել մարդկային գանգերից գոյացած բուրգը կամ հաշվել գանգերը`
դրանք օգտագործելով որպես սիմվոլներ:
Իրականում սիմվոլիկան այս նկարի մեջ ոչ թե բուրգի կողմերի և անկյունների հավասարության կամ գանգերի քանակի,
այլ ընդհանրապես նույնիսկ մեկ գանգի գաղափարի,
նկարի կոլորիտի ու բաղկացուցիչ տարրերի մեջ է:
Նկարի բոլոր դետալները,
ագռավները, չորացած ծառերը, այդ թվում`
կտավի դեղին կոլորիտը,
մահ և դատարկություն են խորհրդանշում:
Նկարն ինքնին ասես դատարկության սիմվոլ լինի`
մահվան հոտով լցված:
Եթե նույնիսկ կտավն ունի որոշակի նկարչական,
տեխնիկական անճշտություններ,
այնուամենայնիվ,
այն յուրօրինակ է իր ձևի մեջ:
Նրա ցանկացած
«չստացված»
հատված կոմպենսացվում է իր իսկ գաղափարով,
որն է ցույց տալ մահը`
միևնույն ժամանակ բողոքելով դրա դեմ:
Ցանկացած պատերազմ իրենից սա է ներկայացնում`
թե'
ուղիղ,
թե'
փոխաբերական իմաստով:
Կարևորը պատերազմի էությունն է,
որն անկախ ամեն ինչից կյանքեր է խլում:
Նյութը պատրաստեց Արև Ալեքսանյանը
Комментариев нет:
Отправить комментарий